Het bezitten van een handpan is een unieke ervaring. Om ervoor te zorgen dat jouw instrument in topconditie blijft en prachtige klanken blijft produceren, is goed onderhoud essentieel. In deze blog geven wij essentiële tips waarmee je jouw handpan jarenlang in uitstekende staat kunt houden. Door deze aanbevelingen op te volgen, verklein je de kans dat jouw instrument opnieuw moet worden gestemd en zorg je ervoor dat jouw handpan er fantastisch uit blijft zien. Dit kan zowel tijd als geld besparen.
Bescherm Je Handpan
Vermijd Contact met Harde Voorwerpen
Een handpan is gemaakt van een metalen plaat die meestal niet meer dan 1,2 mm dik is, waardoor het instrument kwetsbaarder is dan het lijkt. Bespeel een handpan niet terwijl je ringen draagt of andere metalen accessoires (zoals sieraden of riemen) die het instrument kunnen beschadigen. Een kras is zo gemaakt als je niet voorzichtig bent. Vergeet niet je sieraden af te doen voordat je gaat spelen en herinner anderen eraan hetzelfde te doen wanneer ze op jouw handpan spelen.
Daarnaast is het cruciaal om te voorkomen dat een handpan valt of dat er objecten op vallen. Dit kan ervoor zorgen dat de handpan deukt en de stemming ernstig verstoort. Berg een handpan daarom altijd op een veilige plek thuis op.
Speeltechniek
Als percussie-instrument met een zeer dun trillend membraan, vereist de handpan zacht spel en de juiste techniek. Te hard spelen voor langere perioden kan ervoor zorgen dat een handpan ontstemd raakt. Als je merkt dat het geluid onaangenaam klinkt tijdens het spelen, verminder dan de slagkracht. Hoewel spelen met stokken mogelijk is, raden we aan hier heel voorzichtig mee te zijn. Gebruik zeer zachte stokken om het beste geluid te produceren en je handpan niet te beschadigen.
Vermijd Direct Zonlicht
Het wordt sterk afgeraden om je handpan in direct zonlicht te bespelen, omdat het verhitte staal gaat uitzetten. Als je in de zon speelt, wordt de handpan heel snel erg heet. Dit kan de stemming van de handpan binnen enkele minuten verstoren. Wanneer de handpan in de zon of in een hete auto heeft gelegen, leg hem dan in de schaduw en laat hem afkoelen tot kamertemperatuur. Normaal gesproken zal het metaal zijn oorspronkelijke structuur terugkrijgen en zal het geluid weer herstellen. Probeer dit echter te vermijden.
Omgaan met Vochtigheid
Voornamelijk gebieden met hoge luchtvochtigheid zijn vatbaar voor corrosie en roest. Vermijd lange sessies aan het strand als dat mogelijk is. Bij handpannen van Genitreerd Staal kunnen er sneller roestplekken ontstaan zonder regelmatige onderhoud. Roestvrij Staal en Ember Steel zijn minder vatbaar voor roest, maar aangezien het bewerkt metaal is, blijft er ook bij deze handpannen een kans op corrosie. Daarom is het aan te raden om je handpan regelmatig schoon te maken en te behandelen zoals hieronder beschreven.
Laat Je Handpan Ademen
Bewaar een handpan niet in een gesloten koffer of tas als deze vochtig is. Vochtigheid kan roest en vlekken veroorzaken. Over het algemeen blijft een handpan beter in goede conditie als je hem in de open lucht bewaart. Je kan thuis een standaard of handpan haak gebruiken om jouw handpan tentoon te stellen, zo kan jouw handpan ook ademen. Als je hem toch in een koffer of tas wilt bewaren, zorg er dan voor dat je de tas half open houdt zodat de handpan niet afgesloten is van de buitenlucht. Op deze manier blijft jouw handpan in goede conditie.
Hoe Onderhoud Je Jouw Handpan?
Houdt Je Handpan Schoon
Maak de handpan na het spelen schoon met een zachte doek. Deze simpele gewoonte helpt om vingerafdrukken en andere resten te verwijderen, die na verloop van tijd op de handpan kunnen verzamelen door hand-transpiratie, talg, zouten en andere stoffen die op onze handen en in de lucht aanwezig zijn. Gebruik bij voorkeur een microvezeldoek, hoewel een schone katoenen doek ook prima werkt. Het belangrijkste is om van deze handeling een gewoonte te maken, zodat je de levensduur van jouw handpan kunt garanderen.
Bescherm Je Handpan Met Olie
Het is essentieel om regelmatig olie of wax aan te brengen om jouw handpan te beschermen. Gebruik natuurlijke oliën die speciaal zijn ontworpen voor het onderhoud van handpannen en vermijd chemische of agressieve producten. Druppel een paar druppels handpanolie op de handpan en gebruik een (microvezel) doek om de olie voorzichtig en gelijkmatig over het hele oppervlak te verspreiden.
De frequentie van het aanbrengen van bescherming varieert afhankelijk van de omgeving. In luchtvochtige omgevingen of kustgebieden moet je vaker olie aanbrengen dan in droge omgevingen.
Roestvrijstalen en Ember Steel handpannen zijn zeer bestand tegen roest en hebben doorgaans minimale bescherming nodig. Olie hoeft alleen te worden aangebracht wanneer de metaalkleur lichter wordt of minder glans heeft. Dit kan meerdere keren per week als je regelmatig speelt, maar hoeft maanden niet als je de handpan niet gebruikt. Daarentegen moeten handpannen van genitreerd staal na elke speelsessie worden ingeolied, zoals hierboven beschreven. Raadpleeg altijd jouw handpan-maker voor specifieke instructies die zijn afgestemd op het materiaal van jouw handpan.
Reinig Je Handpan met Alcohol
Reinig je handpan af en toe met alcohol, afhankelijk van de hoeveelheid vuil die zich heeft opgehoopt (zoals olie, vuil en talg van je handen). Doe dit door de hele handpan af te nemen met een doek met een beetje alcohol. Maak de buitenkant, de randen en indien gewenst ook de binnenkant schoon. Gebruik hiervoor alcohol 70% of 96%. Breng na het reinigen opnieuw een laag beschermende olie aan, aangezien de alcohol de bestaande beschermende coating zal verwijderen.
Roestplekken Verwijderen op Je Handpan
Mochten er roestplekken op je handpan verschijnen, volg dan de volgende stappen:
- Maak je hele Handpan schoon met alcohol (70% of 96%).
- Maak een spons vochtig met wat alcohol en wrijf met de groene kant voorzichtig in een cirkelvormige beweging over de roestplek.
- Veeg de plek grondig schoon met een droge doek. Je zult merken dat de roest verminderd en de onderliggende metaalkleur wat lichter is (dit is onomkeerbaar).
- Herhaal stappen 2 en 3 totdat (het meeste van) de roest is verwijderd.
- Voor hardnekkige roest kan een “Cape Cod” polijstdoek zeer effectief zijn.
- Veeg na het reinigen de handpan opnieuw af met alcohol en een schone doek.
- Breng een nieuwe beschermende laag handpanolie aan.
Houd er rekening mee dat roestplekken kleine beschadigde gebieden op het metaal aangeven, die ook in de toekomst vatbaar zijn voor roestvorming. Regelmatig oliën en periodieke roestverwijdering (indien er nieuwe plekken verschijnen) zijn noodzakelijk om de conditie van de handpan te behouden en verdere roestvorming te voorkomen.
Conclusie
Met een beetje zorg en liefde blijft jouw handpan in uitstekende staat en zal het instrument voor een lange tijd veel plezier opleveren. Als je vragen hebt, neem dan gerust contact met ons op via contact@lidahdrums.nl. Verken ons assortiment handpannen, misschien kunnen we je helpen jouw perfecte instrument te vinden. 💚